SSRİ LENİNİZM İDEYALARININ TƏNTƏNƏSİ İDİ

                                            Ədalət Abdinov,                                                                                                                                                  .                                                                            Azərbaycan Kommunistlər Birliyinin sədri     

                                    94 il öncə, Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı yaranmışdır.                                       -----------------------------------------------------------------------------------------------

Sovet ölkəsinin suverenliyini müdafiə etmək, təsərrüfat dağınıqlarını ləğv etmək, sosializm qurmaq vəzifələri sovet respublikalarının iqtisadi, siyasi, hərbi qüvvələrini, onların diplomatik tədbirlərini sıx birləşdirməyi qəti tələb edirdi.

Bütün sovet milli respublikalarının zəhmətkeşləri vahid bir tam halında birləşməyin zəruri olduğunu başa düşürdülər. Proletariat diktaturası qurmaq və möhkəmlətmək uğrundakı ümumi mübarizədə, sosializm quruculuğu sahəsində birgə çalışmaqda birləşmiş olan sovet xalqları Böyük Oktyabrın nailiyyətlərini müdafiə etmək və sosializmə doğru sürətlə irəliləmək üçün dövlət cəhətdən də birləşməyə çalışırdılar.

Sovet xalqlarının birləşmək səyini Kommunist Partiyası ifadə etdi. Birləşmək və onun formaları məsələsi partiya MK-sında işlənib hazırlanır və müzakirə olunurdu.

MK-nın oktyabr plenumunda (1922) Leninin təklifi: sovet respublikalarının, o cümlədən RSFSR-in də könüllü olaraq bərabər hüquq əsasında yeni bir dövlət təşkilatı – SSRİ halında birləşmələri təklifi qəbul edildi. Plenumun qərarında deyilirdi: “Ukrayna, Belorusiya, Zaqafqaziya respublikaları federasiyası ilə RSFSR arasında onların “Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı” halında birləşməsi haqqında müqavilə bağlanması zəruri hesab edilsin və onların hər birinin “İttifaqın” tərkibindən azad surətdə çıxmaq hüququ saxlanılsın”.

1922-ci ilin oktyabr – dekabr aylarında Ukrayna, Belorusiya, Azərbaycan, Gürcüstan, Ermənistan kommunist partiyalarının Mərkəzi Komitə plenumları sovet respublikalarının SSR İttifaqı halında birləşməsi tərəfdarı olduqlarını bildirdi. Bu qərarlardan sonra birləşmə hərəkatı genişlənib ümumxalq hərəkatına çevrildi. Xalqların əhval – ruhiyyəsini milli respublikaların Sovetlər qurultayları, o cümlədən RSFSR  10-cu Sovetlər qurultayı əks etdirdi; 1922-ci ilin dekabrında keçirilən bu qurultaylar SSRİ-nin yaradılmasına yekdilliklə tərəfdar oldular.

1922-ci il dekabrın 30-da Moskvada Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqının I Sovetlər qurultayı oldu. Qurultay SSRİ-nin yaranması bəyannaməsini və İttifaq müqaviləsini qəbul etdi. Qurultay ali qanunverici orqan olan SSRİ MİK-ni seçdi. MİK-in sədri M.İ.Kalinin, SSRİ Xalq Komissarlar Sovetinin sədri V.İ.Lenin seçildi.

Beləliklə, 94 il öncə V.İ.Lenin başda olmaqla partiyanın rəhbərliyi altında çoxmillətli Sovet sosialist dövləti yaradıldı. Bu dövlət könüllülük əsasında, SSRİ-yə daxil olan hər bir sovet respublikasının milli suverenliyinin saxlanılması əsasında təşkil olundu.

SSRİ-nin yaranması leninizm ideyalarının təntənəsi, Kommunist Partiyasının leninçi milli siyasətinin təntənəsi idi. Bütün tərəqqipərvər bəşəriyyətə milli məsələni həll etmək, millətlərin və xalqların hüquq bərabərsizliyini məhv etmək yolu göstərildi, kommunizm qurmaq üçün xalqların vahid qardaş ailədə birləşməsi yolu göstərildi.